Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ)
Περιφέρεια Πελοποννήσου, Δήμος Γορτυνίας, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς-Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, Συνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας
1ο Θερινό Σχολείο «Ο Αγροτικός Χώρος ως Πολιτιστική Κληρονομιά»
28 Ιουλίου-5 Αυγούστου 2018 Δημητσάνα, Αρκαδία
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
H Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού από κοινού με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, τον Δήμο Γορτυνίας, το Συνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας και άλλους τοπικούς φορείς και πολίτες της Δημητσάνας πρόκειται να πραγματοποιήσει στη Δημητσάνα (28 Ιουλίου-5 Αυγούστου 2018) το 1ο Θερινό Σχολείο με θέμα «Ο Αγροτικός Χώρος ως Πολιτιστική Κληρονομιά». Το Θερινό Σχολείο θα πραγματοποιηθεί παράλληλα με το 2ο Εργαστήριο της Τέχνης της Πέτρας που οργανώνεται από την Κίνηση Πολιτών «Άνθη της Πέτρας» και άλλους φορείς στα Λαγκάδια Αρκαδίας (30 Ιουλίου-5 Αυγούστου 2018) με αντικείμενο τη διαφύλαξη και μετάδοση στις νεότερες γενιές της παραδοσιακής τέχνης της πέτρας, καθώς και τη μελέτη, καταγραφή και προβολή της συμβολής και των επιδράσεων της τέχνης των Λαγκαδινών μαστόρων στην ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η παρούσα πρόσκληση απευθύνεται σε: • μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες κοινωνικής ανθρωπολογίας, εθνολογίας, λαογραφίας, πολιτισμικών σπουδών, πολιτιστικής διαχείρισης και συναφών επιστημονικών πεδίων, • στελέχη πολιτιστικών φορέων και μουσείων νεότερου πολιτισμού, • στελέχη οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμων και περιφερειών) αγροτικών περιοχών που διαχειρίζονται θέματα πολιτισμού, • στελέχη αγροτικών και γυναικείων συνεταιρισμών που ενδιαφέρονται να εργαστούν για την ανάδειξη τοπικών παραδοσιακών διατροφικών
προϊόντων και παραδόσεων ως πολιτιστική κληρονομιά, • εκπαιδευτικούς αρμόδιους για τη σχεδίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων
Κύριοι εκπαιδευτικοί στόχοι του Θερινού Σχολείου είναι: • Να εισαγάγει συστηματικά τους συμμετέχοντες στη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και στις άλλες σχετικές συμβάσεις της UNESCO, και να αναδείξει τις δυνατότητες που παρέχουν για τη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου. • Να δημιουργήσει ένα περιβάλλον ανταλλαγής απόψεων, εμπειριών και γόνιμου προβληματισμού μεταξύ διοίκησης, επαγγελματιών που διαχειρίζονται ποικιλοτρόπως την πολιτιστική κληρονομιά του αγροτικού χώρου και ειδικών επιστημόνων. • Να εισαγάγει τους συμμετέχοντες στην ανάγκη αναβάθμισης των τοπικών μουσείων, προκειμένου αυτά να αναδειχθούν σε φορείς που θα συνδράμουν στην ανάδειξη του αγροτικού χώρου ως πολιτιστικής κληρονομιάς με τρόπο σύγχρονο και δημιουργικό. • Να αναδειχθεί η σημασία της ανάδειξης των τοπικών αγροδιατροφικών παραδόσεων ως πολιτιστικής κληρονομιάς. • Να εισαγάγει τους συμμετέχοντες στην έννοια του πολιτισμικού τοπίου και της ερμηνείας περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας και τις δυνατότητες επαγγελματικής απασχόλησης που παρέχονται στον τομέα αυτό. • Να συνδράμει στη δημιουργία γόνιμου προβληματισμού για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου στο εγχώριο και διεθνές κοινό και να αναζητηθούν τρόποι για την αναβάθμισή της. • Να αποτελέσει ένα πειραματικό εργαστήριο διαλόγου με την τοπική κοινωνία με σκοπό τον σχεδιασμό και την εφαρμογή δράσεων για την πολιτιστική κληρονομιά με συμμετοχική και δημοκρατική διάσταση (βλ. Παράρτημα 1).
Οι απόφοιτοι του Θερινού Σχολείου αναμένεται:
• να αποκτήσουν σφαιρική και ολοκληρωμένη άποψη για τις δυνατότητες που δίνει η Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (2003) στη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του αγροτικού χώρου ως πολιτιστικής κληρονομιάς, • να εισαχθούν στα ζητήματα (δεοντολογικά, μεθοδολογικά κ.ά.) και στον προβληματισμό που προκύπτουν από τις πολιτικές διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου, • να έρθουν σε επαφή με τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την πολιτιστική κληρονομιά οι φορείς που καλούνται να ασκήσουν σχετικές δημόσιες πολιτικές, • να σχηματίσουν εμπεριστατωμένη άποψη για τις πολλές και ποικίλες όψεις της πολιτιστικής κληρονομιάς και για την ανάγκη να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ως παράγοντας που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βιώσιμη και
ενδογενή ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να ανατρέχουν στην ιστοσελίδα της ΔΙΝΕΠΟΚ http://ayla.culture.gr, στην οποία και θα δημοσιεύονται ανακοινώσεις σχετικά με το Θερινό Σχολείο.
Οι αρχές που διέπουν το Θερινό Σχολείο Κύριος προσανατολισμός του Θερινού Σχολείου είναι αφενός η έμφαση στον διάλογο και όχι στην παρακολούθηση από καθέδρας εισηγήσεων και αφετέρου η βιωματική γνωριμία με μια ορεινή αγροτική κοινότητα, αυτή της Δημητσάνας, η οποία προσφέρει πολλές αφορμές και παραδείγματα για τις δυνατότητες και τα ζητήματα που σχετίζονται με την ανάδειξη μιας ορεινής αγροτικής περιοχής σε πολιτισμικό αγαθό (προστασία του οικισμού, πολιτιστικός τουρισμός) (βλ. Παράρτημα 2). Επιδίωξη του Σχολείου δεν είναι να μεταδώσει εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες αλλά να εμπνεύσει στους συμμετέχοντες, διδάσκοντες και σπουδαστές, νέους και δημιουργικούς τρόπους να προσεγγίζουν το αντικείμενο της επιστήμης τους, των σπουδών, του επαγγέλματός τους που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέεται με την πολιτιστική κληρονομιά του αγροτικού χώρου. Ως εκ τούτου, στόχος του Θερινού Σχολείου είναι να συνδυαστούν η βιωματική συμμετοχή και, στο μέτρο του δυνατού, η εξοικείωση με την περιοχή και τον πολιτιστικό της πλούτο, η γνωριμία με τους πολιτιστικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, η γνώση των εισηγητών (πανεπιστημιακών, επαγγελματιών, δημοσίων υπαλλήλων κ.ά.), με απώτερο στόχο την ανταλλαγή εμπειριών, την αναζήτηση κοινών πεδίων προβληματισμού και διεπιστημονικών προσεγγίσεων της πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου και της διαχείρισής της. Η επιλογή της Δημητσάνας ως τόπου διοργάνωσης του Θερινού Σχολείου έγινε λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εξής παραμέτρους: α) Πρόκειται για μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπου αποτυπώνεται στο τοπίο με τον καλύτερο τρόπο η διαχρονικότητα της κατοίκησης, δηλαδή του πολιτισμού, από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα (αρχαία Γόρτυνα, βυζαντινές εκκλησιές, νεότερα μοναστηριακά σύνολα αποκατεστημένα από το ΥΠ.ΠΟ.Α., μοναδικά δείγματα νεότερης λαϊκής αρχιτεκτονικής και παραδοσιακοί οικισμοί, έντονα αποτυπωμένη στον χώρο αγροτική ταυτότητα). β) Στην περιοχή δραστηριοποιούνται πολιτιστικοί φορείς με τρόπο ιδιαίτερα επιτυχημένο, όπως το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, το Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας, το Ιστορικό Αρχείο Γορτυνίας, η Κίνηση Πολιτών «Άνθη της Πέτρας», το Συνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας κ.ά. Σημειώνουμε ότι οι περιοχές της Αρκαδίας συνδέονται μεταξύ τους με το πρώτο διεθνώς πιστοποιημένο περιπατητικό μονοπάτι στον ελλαδικό χώρο, το οποίο μπορεί κανείς να περιηγηθεί με ασφάλεια και με τη συνοδεία ξεναγού, εφόσον το επιθυμεί. Ο χώρος του Λούσιου αποτελεί ιδανικό τόπο για την πρακτική εκπαίδευση των συμμετεχόντων στην ερμηνεία τοπίου και πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελεί ένα από τα διδακτικά αντικείμενα του Θερινού Σχολείου.
γ) Στη Δημητσάνα και συγκεκριμένα στο Αρχοντικό Αντωνόπουλου πρόκειται να δημιουργηθεί και το Λαογραφικό Μουσείο Δημητσάνας, την ευθύνη σχεδιασμού του οποίου έχει η ΔΙΝΕΠΟΚ. Η μουσειολογική μελέτη, η οποία έχει ήδη εγκριθεί από το Συμβούλιο Μουσείων του ΥΠΠΟΑ, βασίζεται σε μια ανανεωμένη προσέγγιση τόσο της λαογραφίας και της μουσειολογίας, όσο και του ρόλου που μπορούν να αναλάβουν τα λαογραφικά μουσεία στις τοπικές κοινωνίες του αγροτικού χώρου.
Το Ημερήσιο Πρόγραμμα Τα μαθήματα του Σχολείου θα πραγματοποιηθούν το διάστημα από 28/7 μέχρι και 5/8/2018. Οι συνεδρίες θα πραγματοποιούνται κάθε μέρα από τις 09.00 μέχρι τις 13.30 και από τις 17.00 μέχρι τις 20.00 (αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, βλ. στο συν. αρχείο). Το Θερινό Σχολείο πλαισιώνεται από παράλληλες εκδηλώσεις που θα οργανωθούν από τη ΔΙΝΕΠΟΚ, την Περιφέρεια Πελοποννήσου, τον Δήμο Γορτυνίας, τοπικούς φορείς και τους πολίτες της περιοχής, οι περισσότερες από τις οποίες σχετίζονται με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς (το Πρόγραμμα Παράλληλων Εκδηλώσεων θα ανακοινωθεί προσεχώς στον ιστότοπο http://ayla.culture.gr). Στόχος των εκδηλώσεων αυτών είναι αφενός η ανάδειξη της σημασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ένα ευρύτερο κοινό που κατοικεί στην περιοχή ή την επισκέπτεται κατά τους θερινούς μήνες αφετέρου η ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στη διοργάνωση του 1ου Θερινού Σχολείου για τον Αγροτικό Χώρο ως Πολιτιστική Κληρονομιά και στον σχετικό διάλογο που αναμένεται να προκύψει.
Κριτήρια επιλογής των σπουδαστών Ο συνολικός αριθμός των σπουδαστών που θα επιλεγούν θα είναι είκοσι, οι πέντε από τους οποίους, κατά προτεραιότητα από τη Δημητσάνα και την ευρύτερη περιοχή της, θα αναλάβουν εξολοκλήρου τα έξοδα διαμονής και διατροφής τους (για περισσότερα βλ. Κόστος Συμμετοχής). Προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι στόχοι του Θερινού Σχολείου θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη διεπιστημονική και διεπαγγελματική σύνθεση των συμμετεχόντων. Η επιλογή των σπουδαστών θα γίνει από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ με κριτήριο: α) τη συνάφεια της ιδιότητας (επαγγελματικής, επιστημονικής κ.ά.) του υποψηφίου με τους στόχους του Θερινού Σχολείου, όπως αυτή προκύπτει από το βιογραφικό του β) τους λόγους που ο υποψήφιος σπουδαστής αναφέρει ως σημαντικούς προκειμένου να συμμετάσχει στο Θερινό Σχολείο γ) πιθανές συστατικές επιστολές που οι υποψήφιοι ενθαρρύνονται να υποβάλουν δ) την κατά το μέτρο του δυνατού διασφάλιση της ποικιλίας στη σύνθεση της ομάδας σπουδαστών.
Την τελευταία μέρα του Θερινού Σχολείου οι συμμετέχοντες καλούνται να πραγματοποιήσουν μικρή παρουσίαση ιδεών, σχεδίων και προτάσεων που σχετίζονται με την εργασία, τις σπουδές τους κτλ. και να συζητήσουν τη συνάφειά τους με όσα αποκόμισαν στο Θερινό Σχολείο.
Το δελτίο υποψηφιότητας (βλ. συν.) και κάθε έγγραφο που το συνοδεύει υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά σε μορφή pdf στην ηλεκτρονική διεύθυνση ayla@culture.gr.
Κόστος συμμετοχής Η φοίτηση στο Θερινό Σχολείο, η διατροφή1, οι μετακινήσεις στη Δημητσάνα και την ευρύτερη περιοχή της2 που εντάσσονται στο πρόγραμμα του Θερινού Σχολείου, καθώς και το υλικό που θα διανεμηθεί στους σπουδαστές είναι δωρεάν. Το μόνο κόστος που επιβαρύνει τους σπουδαστές είναι αυτό της στέγασης. Η ΔΙΝΕΠΟΚ σε συνεργασία με τοπικούς φορείς της Δημητσάνας έχει συμφωνήσει να φιλοξενηθούν οι σπουδαστές σε επιλεγμένους ξενώνες στην προνομιακή τιμή των 200 ευρώ το άτομο (συνολική τιμή για μονόκλινο δωμάτιο, και για τις οχτώ διανυκτερεύσεις) ή των 100 ευρώ κατ’ άτομο (συστέγαση δύο ατόμων σε δίκλινο δωμάτιο, συνολική τιμή και για τις οχτώ διανυκτερεύσεις). Το ποσό αυτό θα καταβληθεί εντός μίας εβδομάδας από την ανακοίνωση της τελικής λίστας των συμμετεχόντων σε τραπεζικό λογαριασμό που θα κοινοποιηθεί στους σπουδαστές με ηλεκτρονικό μήνυμα. Επίσης, θα δοθεί η δυνατότητα σε πέντε από τους είκοσι συνολικά σπουδαστές, κατά προτίμηση από τη Δημητσάνα ή την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Γορτυνίας, να συμμετάσχουν στο Θερινό Σχολείο, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι το κόστος διαμονής και διατροφής τους. Για τον λόγο αυτό, οι υποψήφιοι θα πρέπει να δηλώσουν στην αίτηση συμμετοχής την πρόθεσή τους να ενταχθούν στην κατηγορία αυτή.
Σημαντικές Ημερομηνίες 21 Ιουνίου: Έναρξη υποβολής υποψηφιοτήτων 28 Ιουνίου: Λήξη προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων 3 Ιουλίου: Ανακοίνωση στον ιστότοπο http://ayla.culture.gr των σπουδαστών του Θερινού Σχολείου 10 Ιουλίου: Καταβολή του προβλεπόμενου χρηματικού ποσού εκ μέρους των υποψηφίων 28 Ιουλίου: Έναρξη του Θερινού Σχολείου
Αποδεικτικά Συμμετοχής Στους σπουδαστές θα δοθεί από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ αποδεικτικό συμμετοχής στο Θερινό Σχολείο, εφόσον συμμετάσχουν στο σύνολο των προγραμματισμένων μαθημάτων και λοιπών δραστηριοτήτων.
1 Η διατροφή περιλαμβάνει πρωινό, που θα παρατίθεται στον χώρο πραγματοποίησης των μαθημάτων, γεύμα και δείπνο. Παρέχεται η δυνατότητα προετοιμασίας ειδικού διαιτολογίου κατόπιν συνεννόησης. Αναλυτικό πρόγραμμα σίτισης θα ανακοινωθεί προσεχώς. 2 Δεν περιλαμβάνεται το κόστος της μετάβασης στη Δημητσάνα και της επιστροφής στην έδρα του σπουδαστή.
Για οποιαδήποτε διευκρίνιση μπορείτε να επικοινωνείτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (ayla@culture.gr) ή τηλεφωνικά με τις κ. Έλενα Μπαζίνη, Μαρία Σερέτη και Μαρία Φακιολά (τηλ. 2105219067, -068, -064 αντίστοιχα).
Αθήνα, 21 Ιουνίου 2018 Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ Σταυρούλα-Βίλλυ Κ. Φωτοπούλου Διευθύντρια
Δημοσίευση σχολίου